บูรณาการการเรียนรู้กับโลกแห่งความเป็นจริง ณ ตลาดบางแค เพื่อเป็น “ผู้รับ ผู้ให้ และผู้สร้าง” อย่างแท้จริง

นักเรียนระดับชั้น ป.5–6 จากศูนย์การเรียนประถมภูมิธรรม ได้เรียนรู้วิชาบูรณาการในหัวข้อ “ผู้รับ ผู้ให้ และผู้สร้าง” โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาโครงงานที่ตอบโจทย์ผู้ใช้ (Users) ผ่านกระบวนการ Design Thinking ซึ่งเริ่มต้นจากขั้นการสร้างความเข้าอกเข้าใจ (Empathize) เด็ก ๆ ได้ฝึกฝนทักษะการสื่อสาร การเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ และการสร้างความเข้าอกเข้าใจผู้อื่นอย่างลึกซึ้ง ด้วยการสวมบทบาทเป็น “ผู้รับ” ที่เปิดใจรับฟัง เรียนรู้ และสังเกตปัญหาจากชีวิตจริงของพ่อค้า แม่ค้า และชาวตลาดบางแค

กิจกรรมในครั้งนี้คือ การลงพื้นที่ภาคสนาม ณ ตลาดบางแค เพื่อเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้ลงมือสำรวจ สัมภาษณ์ และสนทนากับพ่อค้า แม่ค้า ในหลากหลายแผงค้า ไม่ว่าจะเป็นร้านผลไม้ ร้านขายผัก ร้านขายลูกชิ้นปลา ร้านของอาหารแห้ง ร้านขายเนื้อสัตว์ ไปจนถึงร้านขายอาหาร ที่ผู้คนจำเป็นต้องใช้ในชีวิตประจำวัน

เด็ก ๆ ไม่เพียงแต่ได้เก็บรวบรวมข้อมูลและประเด็นปัญหาเท่านั้น แต่ยังได้สัมผัสกับ “ความเป็นมนุษย์” ที่เต็มไปด้วยความพยายาม ความอดทน และหัวอกหัวใจของการทำมาหากินแบบคนหาเช้ากินค่ำ เด็ก ๆ เริ่มเข้าใจว่า เบื้องหลังสินค้า อาหารต่าง ๆ ที่วางเรียงรายในแผงค้า มีเรื่องราวมากมายที่เราอาจไม่เคยสังเกตเห็นมาก่อน การได้ฟังเสียงจากชีวิตจริงของพ่อค้า แม่ค้าเหล่านี้ ล้วนลึกซึ้งและเข้าถึงปัญหาที่ชาวตลาดบางแคต้องประสบพบเจอมากกว่าการนั่งดูรูปภาพ หรืออ่านจากหนังสือหรือเอกสารในห้องเรียน

เด็ก ๆ หลายคนสะท้อนว่า พ่อค้าแม่ค้ามีความเป็น “ผู้ให้” เป็นมิตร เปิดใจให้ข้อมูล ให้ผลไม้และอาหารว่างกับเด็ก ๆ และยังถ่ายทอดประสบการณ์ที่มีคุณค่าด้วยความยินดี ทำให้การเรียนรู้นี้ไม่เพียงแต่เติมเต็มความรู้ และข้อสงสัยก่อนหน้านี้เกี่ยวกับปัญหาของตลาดบางแค แต่ยังทำให้เด็ก ๆ ได้จุดประกายความเข้าอกเข้าใจ และความเชื่อมโยงระหว่าง “มนุษย์” กับ “มนุษย์” ผ่านตัวตนและวิถีชีวิตของพ่อค้า แม่ค้า และชาวตลาดบางแค

เด็ก ๆ ได้ขอบคุณพ่อค้าแม่ค้าทุกท่านที่เป็นครูผู้มอบบทเรียนชีวิตให้กับนักเรียนของเราในครั้งนี้ และเด็ก ๆ ได้แสดงความคิดเห็นดังนี้

 หนูได้เรียนรู้ว่าการไปในตลาดใหม่ ๆ ก็มีข้อดีเหมือนกันอย่างเช่น พ่อค้าแม่ค้าเค้าก็ใจดีแล้วเขาก็ขายของได้คุณภาพดีกว่าที่คิด อาจจะดีกว่าที่ร้านดี ๆ ทั่วไปที่ตลาดอื่นก็ได้ และหนูประทับใจที่พ่อค้า แม่ค้าใจดี ขายของก็ไม่แพง แม่ค้าที่พ่อค้าที่หนูไปสัมภาษณ์ทุกคนให้การสัมภาษณ์ที่ดีและก็คุยแบบเป็นมิตรมากค่ะ

 ผมไปสัมภาษณ์คนขายผลไม้ครับ ไปถามเกี่ยวกับการจัดเก็บขยะครับว่าเขามีวิธีการจัดเก็บขยะยังไงครับ และได้เรียนรู้ว่าคนที่เขาไปขายอ่ะครับ เขาก็ยากลำบากต้องตื่นมา ตี 5 มาขายของบ่าย 2 โมงก็กลับแล้ว ก็ต้องไปนอนเสร็จแล้วก็กลับมาขายใหม่ เขาทำแบบนี้ตลอดในทุก ๆ วัน แม้ว่าผมจะร้อนมากและคันตัวครับ แต่ผมคิดว่าได้เรียนรู้เรื่องความอดทน และได้รับน้ำใจจากการยืมใช้พัดลมเพื่อนด้วยครับ และประทับใจที่แม่ค้าเขาให้ผมไปสัมภาษณ์แบบยินยอม 100% ครับ แล้วเขาก็ช่วยแบบเล่าข้อมูลเพิ่มเติมให้ด้วยครับ ขอบคุณพ่อค้าแม่ค้าที่ให้ความร่วมมือมากเลยครับ

 หนูได้ไปสัมภาษณ์ร้านผลไม้ค่ะ เกี่ยวกับขยะ และเวลาผลไม้เน่า ผลไม้ที่ตำหนิ มีวิธีจัดการยังไง และหนูได้เรียนรู้จากการสัมภาษณ์ว่า การค้าขายมีปัญหาอะไรบ้าง เพราะปกติเวลาเราไปซื้อของจะเฉย ๆ หรือแค่เดินผ่านเห็นแล้วก็อาจจะไม่รู้ว่าปัญหามีอะไรบ้าง และได้ฝึกทักษะการจับประเด็นโดยในตอนพูดคุยกัน เวลาแม่ค้าเค้าให้คำตอบกับเรามาแล้ว ถ้าถามต่อเราก็จะถามเจาะให้มันลึกลงประเด็นเข้าไปอีก และประทับใจที่คุณป้าคนขายบางคนที่ใจดีค่ะ คุณป้ายินดีให้สัมภาษณ์ ให้ข้อมูลมาในแบบเต็มใจให้ข้อมูลค่ะ

 ตอนแรกผมก็นึกว่าเขาจะไม่ยอมคุยด้วยซะแล้ว แต่ว่าสุดท้ายเขาก็คุยด้วยแล้วก็คุยกันได้ยาว ได้ข้อมูลมาเยอะเลยด้วยครับ วันนี้ผมได้เรียนรู้และได้ทักษะการสื่อสาร และการรับมือคนประเภทต่าง ๆ อย่างการพูดตัดบทที่พูดตอนเจอกับแม่ค้าต่างชาติที่ไม่สะดวกพูดคุย เราก็ต้องหาวิธีตัดบทให้ได้เร็วที่สุดโดยที่ไม่เสียมารยาท แต่ว่าถ้าเจอคนไทยนิสัยดีแล้วก็ยอมคุยกับเรา ผมก็ต้องพยายามทำให้บรรยากาศไม่ให้เงียบเกินไป พยายามคุยกับเขาเรื่อยๆ เพื่อเอาหาข้อมูลมา และแทรกคำถามเข้าไปเรื่อย ๆ แบบไม่เสียมารยาทครับ และประทับใจที่เราได้เจอตลาดใหญ่ ๆ ซึ่งปกติ ผมไม่ค่อยได้ไปตลาดสดแบบนี้อยู่แล้ว พอได้เจอบรรยากาศใหม่ ๆ เช่น กลิ่นตลาด ซึ่งเวลาไปเดินตลาดต่าง ๆ หรือว่าเวลาไปในห้างแบบนี้ก็จะไม่ค่อยเจอบรรยากาศนี้ครับ การได้พบเจอคนประเภทต่าง ๆ บางทีเดินไปแล้วก็มีคนถามว่ามาจากไหนแล้วผมก็ตอบว่ามาจากประถมภูมิธรรม ทั้งหมดนี้ก็เป็นบรรยากาศที่แปลกใหม่ดี แล้วผมชอบตอนที่ไปสัมภาษณ์แล้วได้ข้อมูลมา ทำให้รู้สึกว่าเราทำมันได้ และมีความรู้สึกอิ่มเอมใจที่ได้ทำสำเร็จครับ